Czesław Świrta był wybitnym polskim operatorem filmowym, który urodził się 14 czerwca 1925 roku w Starachowicach, a zmarł 30 stycznia 2008 roku w Łodzi. Jego droga do kariery filmowej rozpoczęła się w Gdyni, gdzie ukończył Liceum Fotograficzne w Miejskim Liceum Plastycznym w 1948 roku.
W 1952 roku Czesław Świrta uzyskał dyplom na Wydziale Operatorskim Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi, co stanowiło fundament dla jego późniejszej kariery filmowej. Jako samodzielny operator zadebiutował w 1958 roku, a jego doświadczenie szybko wzrosło w miarę jak zdobywał uznanie w branży filmowej.
Oprócz pracy jako operator, Czesław Świrta był także wykładowcą w tej samej instytucji, co pozwoliło mu na przekazywanie swojej wiedzy młodszym pokoleniom filmowców. W latach 1984–1987 pełnił funkcję dziekana Wydziału Operatorskiego, co świadczy o jego wpływie i znaczeniu w edukacji filmowej w Polsce.
W uznaniu jego osiągnięć, 16 października 1998 roku, z okazji pięćdziesięciolecia PWSFTviT, otrzymał Krzyż Kawalerski Odrodzenia Polski, co podkreśla jego wkład w polskie kino oraz działalność naukową. Świrta pozostawił po sobie bogatą spuściznę w historii polskiej kinematografii.
Filmografia
Czesław Świrta zadebiutował przed kamerą w 1953 roku, uczestnicząc w produkcji filmu Trzy opowieści. W ciągu swojej kariery zrealizował imponującą liczbę ponad 30 filmów pełnometrażowych, a także więcej niż 20 krótkometrażowych oraz kilka etiud szkolnych. Oto szczegóły jego twórczości filmowej.
Film fabularny
- Trzy opowieści [film fabularny nowelowy]:
- Cement [nowela 1] (1953) – zdjęcia,
- Niedaleko Warszawy (1954) – współpraca operatorska,
- Trzy starty [film fabularny nowelowy]:
- Nowela bokserska [nowela] (1955) – zdjęcia,
- Tajemnica dzikiego szybu (1956) – operator kamery,
- Zimowy zmierzch (1956) – operator ii,
- Pętla (1957) – operator kamery,
- Spotkania (1957) – operator kamery,
- Pigułki dla Aurelii (1958) – zdjęcia,
- Zobaczymy się w niedzielę (1959) – zdjęcia,
- Rok pierwszy (1960) – zdjęcia,
- Kwiecień (1961) – zdjęcia,
- Nafta (1961) – zdjęcia,
- Dom bez okien (1962) – zdjęcia,
- Między brzegami (1962) – zdjęcia,
- Nieznany (1964) – zdjęcia,
- Miejsce dla jednego (1965) – zdjęcia,
- Tomek i pies [serial TV]:
- Wygrana Hani [odcinek 10] (1965) – zdjęcia,
- Psia przysługa [odcinek 13] (1965) – zdjęcia,
- Z przygodą na ty [serial TV]:
- Biwak [odcinek 4] (1966) – zdjęcia,
- Monety [odcinek 5] (1966) – zdjęcia,
- Czarny rycerz [odcinek 7] (1966) – zdjęcia,
- Klub szachistów (1967) – zdjęcia,
- Świat grozy [seria TV opowieści „z dreszczykiem”, filmy włączone do filmu nowelowego]:
- Zbrodnia lorda Artura Savile’a (1967) – zdjęcia,
- Przeraźliwe łoże (1967) – zdjęcia,
- Czerwone i złote (1969) – zdjęcia,
- Dzieci z naszej szkoły [serial TV]:
- Joko [odcinek 10] (1969) – zdjęcia,
- Prawdzie w oczy (1970) – zdjęcia,
- Bolesław Śmiały (1971) – zdjęcia,
- Ucieczka-wycieczka [serial TV] (1972) – zdjęcia,
- Nicponie (1973) – zdjęcia,
- Tylko się jeździ (1974) – zdjęcia,
- Zofia (1976) – zdjęcia,
- Płomienie (1978) – zdjęcia,
- Romans Teresy Hennert (1978) – zdjęcia,
- Detektywi na wakacjach (1979) – zdjęcia,
- Rycerz (1980) – zdjęcia,
- Wierne blizny (1981) – zdjęcia,
- Dom Świętego Kazimierza (1983) – zdjęcia,
- Cień już niedaleko (1984) – zdjęcia,
- Penelopy (1988) – zdjęcia.
Krótki metraż, dokument, animacja
- Praha – port macierzysty (1967) – zdjęcia,
- Praskie spotkania (1967) – zdjęcia,
- Stolica nad Szprewą (1967) – zdjęcia,
- Drogi wiodą z Turynu (1968) – zdjęcia,
- Fabryka z kompleksami (1968) – zdjęcia,
- Świat poza czasem (1968) – zdjęcia,
- W antrakcie (1968) – zdjęcia,
- Jędrek (1969) – zdjęcia,
- Lekkomyślność (1969) – zdjęcia,
- Niczyj (1969) – zdjęcia,
- Śladami produkcji samochodów (1969) – zdjęcia,
- Słodka tajemnica (1970) – zdjęcia,
- FIAT (1971) – zdjęcia,
- Koledzy (Migielska Leokadia) (1971) – zdjęcia,
- Nicponie (1973) – zdjęcia,
- Pokusa (1974) – zdjęcia,
- Na zdrowie (1975) – zdjęcia,
- No to bęc (1975) – zdjęcia,
- Ryzykanci (1975) – zdjęcia,
- Delfy (1976) – zdjęcia,
- W apeninach (1976) – zdjęcia,
- Ceremoniał szkolny (1978) – zdjęcia,
- Formy muzyczne – Aba (1985) – zdjęcia,
- Formy muzyczne – Rondo (1985) – zdjęcia,
- Formy muzyczne – Wariacje (1985) – zdjęcia,
- Być w orkiestrze symfonicznej (1987) – zdjęcia.
Etiudy szkolne PWSFTviT
- Młodzi budują pokój (1951) – zdjęcia,
- Silni, zwarci, gotowi (1951) – zdjęcia,
- Odskok (1978) – opieka pedagogiczna,
- Repasaż (1978) – opieka pedagogiczna,
- Wnętrza (Arciuch T.) (1980) – opieka pedagogiczna,
- Ingwar (1984) – opieka pedagogiczna,
- Siostry (Wilczyńska b.) (1984) – opieka pedagogiczna,
- Ciotka Maud (2001) – opieka pedagogiczna.
Przypisy
- M.P. z 1998 r. nr 43, poz. 608
- Zespół Szkół Plastycznych w Gdyni: Zespół Szkół Plastycznych w Gdyni - Absolwenci - 1948.
- a b Państwowa Wyższa Szkoła Filomwa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera w Łodzi: filmpolski.pl: Polska kinematografia, filmy i ich twórcy.
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Daniel Bargiełowski | Jan Krzysztof Szczygieł | Dariusz Grudzień | Iwona Kmiecik | Tomasz Dziubiński (muzyk) | Wojciech Łęcki | Grzegorz Dziamka | Maciej Frankiewicz (malarz) | Grzegorz Kozera | Marek Bargiełowski | Kamil Urbański | Bogusz Bilewski | Katarzyna Mądrzycka-Adamczyk | Karolina Kominek | Sławomir Pacek | Elżbieta Zapendowska | Lucyna Szubel | Tomasz Kordeusz | Konrad Imiela | Andrzej RatusińskiOceń: Czesław Świrta