Zdzisław Rachtan

---

Życiorys

„Zdzisław Rachtan przyszedł na świat 9 marca 1924 roku w Starachowicach-Wierzbniku, w rodzinie Stefana oraz Jadwigi z domu Sułek. Jego aktywność w konspiracji rozpoczęła się już w 1940 roku, kiedy to dołączył do Narodowej Organizacji Wojskowej, przyjmując pseudonim „Halny”. Podczas okupacji posługiwał się także fałszywym nazwiskiem „Zdzisław Drzazga”. W marcu 1943 roku został włączony do dywersyjnego oddziału NOW pod dowództwem chorążego Tomasza Wagi, znanego jako „Sęk” oraz „Szort”. Jako członek tego oddziału pełnił funkcje dowódcy drużyny oraz zastępcy dowódcy plutonu, a także przeszedł szkolenie podoficerskie. W trakcie tego samego roku przeszedł cały szlak bojowy Zgrupowań Partyzanckich Armii Krajowej „Ponury”.

Rachtan był jednym z głównych pomysłodawców oraz inicjatorów budowy kapliczki Matki Boskiej Bolesnej na Wykusie, która została odsłonięta 15 września 1957 roku w miejscu dawnego obozu. To był pierwszy w Polsce pomnik upamiętniający żołnierzy Armii Krajowej, którzy polegli w walce o Ojczyznę. Przez lata pełnił rolę jednego z założycieli oraz czołowych działaczy niezależnego od ZBoWiD ogólnopolskiego Środowiska Świętokrzyskich Zgrupowań Partyzanckich Armii Krajowej „Ponury” – „Nurt”.

Od 1991 roku był Przewodniczącym Kapituły policyjnej Honorowej Odznaki Zasługi imienia mjr. Jana Piwnika „Ponurego”. W 2010 roku wziął udział w komitecie, który wspierał Bronisława Komorowskiego przed przyspieszonymi wyborami prezydenckimi. W 2012 roku został uhonorowany tytułem honorowego obywatela Wąchocka oraz Starachowic.

W 2013 roku Rachtan otrzymał Nagrodę IPN Kustosz Pamięci Narodowej w XII edycji tego wyróżnienia. Zmarł 16 stycznia 2014 roku, a jego miejsce wiecznego spoczynku znajduje się na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie, w kwaterze D 22, rząd 9, grób 1.

Odznaczenia

Wizytówką Zdzisława Rachtana są liczne odznaczenia, które świadczą o jego odwadze i zaangażowaniu w czasie II wojny światowej oraz w późniejszych okresach życia.

• Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari (nr 12988) – przyznany za walkę stoczoną w dniach 29/30 sierpnia 1944 roku pod Lipnem i Chotowem,
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski – przyznany pośmiertnie w 2014 roku,
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski – odznaczenie otrzymane w 2006 roku,
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski – nadany w 1995 roku,
• Krzyż Walecznych (nr 32336) – przyznany za odwagę podczas walki 27 sierpnia 1944 pod Dziebałtowem,
• Medal za Długoletnie Pożycie Małżeńskie – otrzymany w 1995 roku,
• Medal Wojska – nadany czterokrotnie,
• Krzyż Armii Krajowej (nr 6113) – otrzymany w 1961 roku.

---

Oceń: Zdzisław Rachtan

---