Jan Certowicz


Jan Certowicz, urodzony 24 listopada 1889 roku w Wierzbniku, to postać wpisana na stałe w historię Polski. Był on majorem lekarzem Wojska Polskiego oraz doktorem nauk medycznych, który na zawsze pozostanie w pamięci jako ofiara zbrodni katyńskiej.

Jego tragiczna śmierć miała miejsce w okolicach 9–11 kwietnia 1940 roku w Katyniu, co było częścią jednej z największych tragedii z czasów II wojny światowej.

Życiorys

Jan Certowicz przyszedł na świat 24 listopada 1889 roku w Wierzbniku, w rodzinie Wojciecha oraz Władysławy z Bieleckich. Po pomyślnym zakończeniu ośmiu klas gimnazjum w Warszawie, rozpoczął naukę na Wydziale Lekarskim Cesarskiego Uniwersytetu Charkowskiego. W 1923 roku uzyskał tytuł doktora na Uniwersytecie Warszawskim, specjalizując się w zakresie chirurgii.

W roku 1914 został powołany do służby w armii rosyjskiej, a jego działania skoncentrowały się na wsparciu medycznym w trudnym czasie wojny. Jako organizator punktu opatrunkowego, szybko przeszedł do pracy w szpitalu 5 Armii Rosyjskiej w pobliżu Warszawy. W 1915 roku objął funkcję komendanta odcinka sanitarnego 20 Dywizji Piechoty, a w następnym roku 111 Dywizji Piechoty w armii rosyjskiej. Po pewnym czasie, w listopadzie 1916, uzyskał urlop, aby kontynuować swoje studia.

Po zakończeniu wojny, w 1918 roku wstąpił do Wojska Polskiego. 14 czerwca 1919 roku został ordynatorem szpitala wojskowego w Grodnie. W dalszej kolejności pełnił rolę naczelnym lekarza garnizonowego w Mińsku oraz zastępcy szefa sanitarnego Dywizji Litewsko-Białoruskiej. Służył również jako zastępca szefa Grupy Poleskiej Dowództwa Frontu Północnego, osiągając stopień porucznika.

W okresie międzywojennym pozostał w służbie wojskowej. W 1923 roku otrzymał przydział do X batalionu sanitarnego, a także służył w 24 pułku ułanów, gdzie awansował na kapitana (z datą starszeństwa 19 czerwca 1919 oraz 49 lokatą w korpusie oficerów sanitarnych). W 1924 roku awansował na majora (ze starszeństwem z dnia 15 sierpnia 1924 i 10 lokatą) oraz został przeniesiony do I batalionu sanitarnego, przydzielonego do 5 pułku ułanów. Ostatecznie, z dniem 30 listopada 1935 roku, w stopniu majora przeszedł w stan spoczynku.

W czasie kampanii wrześniowej, Jan Certowicz walczył w 5 pułku, gdzie został wzięty do niewoli przez Sowietów i osadzony w Kozielsku. W grudniu 1939 roku znajdował się na liście jeńców obozu kozielskiego. W dniach 7-9 kwietnia 1940 roku został przekazany do dyspozycji naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD. Został zamordowany pomiędzy 9 a 11 kwietnia 1940 roku przez NKWD w lesie katyńskim. Jego tożsamość została potwierdzona podczas ekshumacji prowadzonej przez Niemców w 1943 roku, a dokumentacja zawiera zapis z dnia 24 kwietnia 1943 roku. Certowicz jest ujęty na liście AM 178-472 jako pułkownik lekarz oraz w liście Komisji Technicznej PCK pod numerem 472.

Jego prochy spoczywają na Polskim Cmentarzu Wojennym w Katyniu, gdzie znajduje się tabliczka epitafijna oznaczona numerem 407. Minister Obrony Narodowej, Aleksander Szczygło, decyzją Nr 439/MON z dnia 5 października 2007 roku, awansował go pośmiertnie do stopnia pułkownika. Uroczystość ogłoszenia awansu miała miejsce 9 listopada 2007 roku w Warszawie, podczas wydarzenia „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.

Życie prywatne

Jan Certowicz spędził część swojego życia w Ostrołęce, gdzie mieszkał przy ulicy 11 Listopada 8. Jego życie osobiste było związane z Wacławą Anną, z domu Hubert, z którą się ożenił. Para miała dwóch synów, Zbigniewa i Władysława.

W latach od 1935 do 1939 roku, Jan Certowicz pełnił rolę lekarza szkolnego w Liceum Ogólnokształcącym im. króla J. Leszczyńskiego w Ostrołęce. Oprócz swojej pracy zawodowej, był także aktywnym członkiem Komitetu Białego Krzyża, gdzie angażował się w działalność na rzecz społeczności lokalnej.

Jego synowie, Zbigniew i Władysław, w czasie II wojny światowej walczyli w szeregach Armii Krajowej. Niestety, Władysław zginął w trakcie walk powstańczych, co było ogromnym ciosem dla rodziny.

Ordery i odznaczenia

Jan Certowicz był odznaczanym żołnierzem, który zdobył liczne nagrody za swoje zasługi. Poniżej przedstawiono listę wyróżnień, które otrzymał:

  • Krzyż Walecznych (dwukrotnie: po raz drugi za służbę w POW),
  • Złoty Krzyż Zasługi (10 listopada 1928),
  • Medal Niepodległości (27 czerwca 1938),
  • Order Świętego Stanisława IV kl. (Imperium Rosyjskie),
  • Order Świętej Anny IV kl. (Imperium Rosyjskie).

Upamiętnienie

W Ostrołęce znajduje się ulica, która została nazwana na cześć Jana Certowicza, upamiętniając jego wkład w historię regionu.

W dniu 17 września 2009 roku na skwerze w sąsiedztwie Pomnika Ofiar Terroru Komunistycznego, usytuowanego przy ul. Kopernika w Ostrołęce, został posadzony Dąb Pamięci.

Inny Dąb Pamięci został zasadzony na Kościelnej 12 w Starachowicach, w ramach działania prowadzonego przez parafię pw. św. Trójcy. Związany jest z certyfikatem nr 000132/000113/WWL/2008.

Dodatkowo, w Starachowicach stoi pomnik, który jest poświęcony ofiarom zbrodni katyńskiej z 1940 roku oraz ofiarom tragedii smoleńskiej z 2010 roku, stanowiący istotny element pamięci narodowej.

W miejscowości Starachowice znajduje się także Krzyż Ofiar Zbrodni Katyńskiej, na którym umieszczona jest tablica z nazwiskiem Jana Certowicza, co stanowi ważny symbol upamiętnienia wszystkim ofiarom tej tragicznej historii.

Przypisy

  1. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. WBH. [dostęp 05.11.2021 r.]
  2. a b c Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 69.
  3. a b Karczewski: Rodzina Certowiczów z Ostrołęki – historia ocalona [online], ePowiatOstrołęcki.pl, 14.05.2013 r. [dostęp 05.08.2017 r.]
  4. MarcinM. Łuba MarcinM., Dęby Katyńskie w Ostrołęce (wideo, zdjęcia), „eOstroleka.pl - Twoje Wirtualne Miasto” [dostęp 05.08.2017 r.]
  5. Ostrołęka - Dęby Katyńskie. Atrakcje turystyczne Ostrołęki. Ciekawe miejsca Ostrołęki [online], www.polskaniezwykla.pl [dostęp 05.08.2017 r.]
  6. i, Komu poświęcone są ostrołęckie Dęby Katyńskie. Przeczytaj listę nazwisk, „to.com.pl” [dostęp 05.08.2017 r.]
  7. TomaszT. Lewandowski TomaszT., AdamA. Nielski AdamA., Katyń - strona główna [online], www.katyn-pamietam.pl [dostęp 05.08.2017 r.]
  8. a b Zarchiwizowana kopia. [dostęp 06.08.2017 r.]
  9. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 04.07.1935 r., s. 89.
  10. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 15.07.1922 r., s. 503.
  11. M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych w poszczególnych działach pracy dla wojska” - jako Jan Cerzowicz.
  12. M.P. z 1938 r. nr 177, poz. 323 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  13. Rocznik Oficerski MSWojsk., 1923, s. 647, 1179, 1201.
  14. Rocznik Oficerski MSWojsk., 1924, s. 1018, 1082.
  15. Lista Starszeństwa Oficerów Zawodowych Korpusu Sanitarnego, MSWojsk, 1930, s. 13.
  16. a b Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 801.
  17. Lekarze pochowani na cmentarzu w Katyniu [online], www.oil.org.pl [dostęp 05.08.2017 r.]
  18. a b Pomniki, „MZK” [dostęp 05.08.2017 r.]

Oceń: Jan Certowicz

Średnia ocena:4.83 Liczba ocen:7