Władysław Antoni Kulesza, który przyszedł na świat 18 kwietnia 1900 roku w Wierzbniku, pozostaje postacią znaczącą w historii Polski. Zmarł 1 lipca 1978 roku w Warszawie, gdzie spędził ostatnie lata swojego życia.
Był on majorem piechoty w Wojsku Polskim, co stanowi istotny element jego kariery wojskowej. Kulesza zasłynął również jako działacz niepodległościowy, podejmując szereg działań na rzecz suwerenności9 kraju. Jego odwaga i oddanie zostały docenione, co doprowadziło do przyznania mu prestiżowego Orderu Virtuti Militari, odznaczenia, które honoruje męstwo w walce.
Życiorys
Władysław Kulesza przyszedł na świat 18 kwietnia 1900 roku w Wierzbniku, wówczas częścią powiatu iłżeckiego w guberni radomskiej. Urodził się w rodzinie, której głową był Antoni, a jego matką Lucyna z Zagórskich (1868–1943), znana z działalności w ruchu niepodległościowym, za co została odznaczona Medalem Niepodległości. Władysław miał starszego brata, Michała Henryka (1896–1942), który był ofiarą obozu Auschwitz.
Kształcenie zdobywał w wielu miejscach; edukację rozpoczął w szkole powszechnej w Jędrzejowie, następnie uczęszczał do Gimnazjum w Siedlcach, a potem kontynuował naukę w Szkole Handlowej w Kielcach oraz brał udział w trzech kursach w Szkole Rzemieślniczej w Olkuszu.
15 sierpnia 1914 roku wstąpił do Legionów Polskich, gdzie pełnił rolę w Biurze Werbunkowym, pracując w Kielcach, Jędrzejowie i Wadowicach. Po dwóch latach, 16 marca 1915 roku, został zwolniony, ponieważ był jeszcze małoletni. Wkrótce, bo już 15 września tego samego roku, przystąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej. W ciągu swoich działań wojskowych, od 1 lutego do 1 lipca 1918 roku, był osadzony w więzieniu w Będzinie.
Po upływie tego czasu, Kulesza wznowił aktywność w POW. 1 listopada 1918 roku, odznaczony m.in. za odwagę, wstąpił do V batalionu strzelców olkuskich, gdzie uzyskał stopień sierżanta. W późniejszym okresie, od stycznia 1921 do marca 1922 roku, był kadetem X klasy w Wielkopolskiej Szkole Podchorążych Piechoty w Bydgoszczy. 9 września 1922 roku otrzymał awans na podporucznika w korpusie oficerów piechoty i 31. lokatę, zostając jednocześnie wcielonym do 85 pułku piechoty.
Z dniem 26 lutego 1925 roku Kulesza został przeniesiony do Korpusu Ochrony Pogranicza, gdzie m.in. dowodził plutonem oraz kompanią w batalionie KOP „Nowe Święciany”. 2 grudnia 1930 roku, decyzją prezydenta RP, awansowano go na kapitana z datą starszeństwa od 1 stycznia 1931 roku, zajmując 189. lokatę w korpusie oficerów piechoty. Następnie, 15 stycznia 1932 roku, przeniesiono go z KOP do 72 pułku piechoty w Radomiu, gdzie pełnił funkcję dowódcy kompanii.
W marcu 1939 roku Kulesza awansował na majora z datą starszeństwa od 19 marca, zajmując 47. lokatę w korpusie oficerów piechoty. Dowodził wówczas 1. kompanią 72 pp. Krótko potem, 1 kwietnia 1939 roku, został przeniesiony do 36 pułku piechoty w Warszawie, gdzie objął dowództwo II batalionu.
W trakcie kampanii wrześniowej 1939 roku, po brutalnych starciach z armią niemiecką, 12 września Major Kulesza został ranny w bitwie pod Brwinowem (doznał złamania żeber). Po kapitulacji Warszawy, trafił do niewoli, będąc przetrzymywanym w różnych obozach, takich jak Oflag IV C Colditz, Oflag II A Prenzlau, Oflag II D Gross-Born oraz Oflag VI B Dössel, gdzie przebywał od 17 września 1942 roku.
Po wojnie, 7 maja 1946 roku, Major Kulesza powrócił do Polski. Zmarł 1 lipca 1978 roku w Warszawie. Po jego śmierci, spoczął na cmentarzu Powązkowskim. Kulesza był żonaty z Janiną ze Świderskich (1902–1991), z którą miał córkę Barbarę Antoninę, znaną jako „Tosia” (1927–1998), która w czasie II wojny światowej walczyła jako żołnierz II batalionu szturmowego „Odwet” i w powstaniu warszawskim pełniła funkcję łączniczki dowódcy pułku AK „Baszta”.
Ordery i odznaczenia
W wyjątkowym wyposażeniu Władysława Kuleszy, który miał zaszczyt pełnić służbę wojskową, znajdują się liczne ordery oraz odznaczenia przyznane za heroiczne czyny i zasługi.
- Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari – 29 września 1939,
- Krzyż Niepodległości – 28 grudnia 1933 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”, który został nadany zamiast wcześniej przyznanego Medalu Niepodległości (25 lipca 1933),
- Krzyż Walecznych dwukrotnie – pierwszy raz w roku 1920, a po raz drugi za służbę w POW,
- Srebrny Krzyż Zasługi – 1928,
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921,
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości,
- Srebrny Medal za Długoletnią Służbę,
- Brązowy Medal za Długoletnią Służbę,
- Odznaka za Rany i Kontuzje z dwiema gwiazdkami,
- łotewski Medal Pamiątkowy 1918-1928 – 6 sierpnia 1929.
Wszystkie te odznaczenia stanowią świadectwo bohaterstwa oraz niezłomności w dążeniu do niepodległości i obrony kraju.
Przypisy
- Cmentarz Stare Powązki: LUCYNA KULESZA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 14.05.2024 r.]
- Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 14.05.2024 r.]
- Program „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką”. Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. [dostęp 14.05.2024 r.]
- Władysław Antoni Kulesza. Muzeum Polskich Formacji Granicznych. [dostęp 14.05.2024 r.]
- Barbara Antonina Kulesza. Muzeum Powstania Warszawskiego. [dostęp 14.05.2024 r.]
- M.P. z 1934 r. nr 23, poz. 35.
- M.P. z 1933 r. nr 171, poz. 208.
- M.P. z 1933 r. nr 131, poz. 172.
- Rybka i Stepan 2021 ↓, s. 533.
- Rómmel 1958 ↓, s. 385.
- Głowacki 1985 ↓, s. 167.
- Szkic historyczny 1924 ↓, s. 104.
- Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 600.
- Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 77.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 33 z 16.09.1922 r., s. 715.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 75 z 21.07.1925 r., s. 398.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 16 z 3.12.1930 r., s. 333.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23.03.1932 r., s. 255.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 19 z 8.07.1922 r., s. 484.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 12 z 6.08.1929 r., s. 243.
- Kolekcja ↓, s. 2.
- Kolekcja ↓, s. 3.
- Kolekcja ↓, s. 4.
- Kolekcja ↓, s. 5.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Anatol Wojtan | Stanisław Wójcicki | Krzysztof Żabicki | Edward Brylski | Zdzisław Rachtan | Józef Bielejec | Jan CertowiczOceń: Władysław Kulesza (major)